Пермь-Котлас чугун сюрес,

Россилэн европейской люкетаз пырись уйшор-џукпал чугун сюреслэн люкетэз. 13-тћ куартолэзе 1895-тћ арын вылћ кутэм Сибирь чугун сюрес комитетэн но Кун Кеншлэн департаментэныз положениын гожтэмын: Урал линиысь Пермь станциысен Северной Двина шур дурысь Котлас карозь паськыт колеяен чугун сюрес лэсьтоно. Сюрес кык люкетлэсь луыны кулэ шуыса малпазы: Пермьысен Ватка карозь, Ваткаысен Котлас пыртћ Пермёзь. Ватка чугун сюрес огъя сыџе сюресъёслэн звеноязы кулэ маке вал, малы ке шуоно Быдњым Сибирь сюресэз Москваен но Петербурген герњано вал. Чугун сюресэз лэсьтон 1895-тћ арын 19-тћ гудырикошкон толэзе кутскиз. Нырысь-валысь Ватка губернилэн улосвылаз чугун сюресэз Кильмезь но Чупчи шуръёс вискытћ лэсьтыны малпамын вал. Нош дунтэмгес мед усёз шуыса, Чупчи пала мынэт кутэмын – Чупчи шурлэн нёжалэтћз Глазов кар пыртћ. 1898-тћ арын солэн куд-ог интыостћз поезд ветлон усьтэмын ни вал, 1-тћ южтолэзе П.-К.ч.с.-эз лэсьтон йылпумъяськиз, 26-тћ гудырикошкон толэзе – 1-тћ куарусён толэзе 1899-тћ арын чугун сюрес Россиысь чугун сюрес вотэсэ пвртэмын. Кивалтэт коллегия сое пыр-поч эскериз, дунъяз. 1899-тћ арын 1-тћ шуркынмон толэзе П.-К.ч.с.-эз Пермь – Тюмень чугун сюреслэн кивалтэтэзлы сётћзы.1900-тћ арысен 1-тћ толшор толэзьысен линия кузя дугдылытэк ветлон усьтэмын вал, П.-К.ч.с. но Пермь – Тюмень чугун сюрес огъя кивалтэт улэ огазеямын вал. Огазеям чугун сюресъёслы одћг ним сётэмын: Пермь чугун сюрес. Чугун сюресэз Ватка, Глазов, Нолинской, Орлов, Сарапул уездъёсысь кун крестьянъёс. Со чугун сюресэз лэсьтонэн йырин улосвылысь экономика зол улњиз но азьланьскиз, пуэн (нюлэсэн), сиён-юонэн, дћськутэн но пыдкутчанэн вузаськон шќдскымон будћз, каръёслэн улонзы умояз. Камской заводъёс кортлы, паровозъёслы, выжъёслы но пќртэм пумо арматуралы заказ басьтћзы. П.-К.ч.с. Россилэн уйшор-џукпал люкетэзлэсь огъя азинсконзэ трослы љогатћз.
Лит-ра: Ворончихин А. Х. Из истории строительства Пермь-Котласской железной дороги // Очерки истории Удмуртии XIX века. Ижевск, 1996.

 
 a  б  в    д  e  ё  ж  з  и  й  к  л  м  н  o  п   c  т  y  ф  x  ц  ч  ш  щ  э